آسمان نما
مقدمه:
شبیه‌سازها (simulators) مهمترین ابزار آموزشی در بسیاری از شاخه‌های علوم و فنون هستند. بر اساس مهمترین نظریه‌های علمی در مورد انتقال تجربیات و آموزش علوم ، مواجه کردن شخص با وضعیت مشابه واقعیت از طریق شبیه‌سازی شرایط و رویدادهای واقعی، بیشترین تاثیر را در یادگیری دارد. از جمله رشته‌هایی که به کمک شبیه‌سازی آموزششان دگرگون شده می‌توان به هوانوردی، دریانوردی، نظامی و حفاظتی، زمین‌شناسی و ستاره‌شناسی اشاره نمود. شبیه‌سازهای نجومی نقش بی‌نظیری در آموزش دانش نجومی داشته و دارند. آموزش و انتقال مفاهیمی مانند حرکات نجومی، کره سماوی، مدارهای سیاره‌ای، صورت‌های فلکی و بررسی رویدادهای نجومی به سادگی با شبیه ساز آسمان، آسمان‌نما به بهترین شکل ممکن امکان‌پذیر است.
امروزه هیچ مرکز آموزش ستاره‌شناسی بدون داشتن یک شبیه ساز آسمان کامل نخواهد بود. اگر رصدخانه کارگاه پژوهش نجومی یک مرکز علمی باشد، آسمان‌نما کلاس رصد آسمان خواهد بود. در طول روز و یا زمان هایی که به دلیل شرایط جوی نامساعد،امکان رصد وجود ندارد و یا در مکان های با آلودگی نوری، که تنها ستارگان پرنور معدودی را می توان با چشم غیر مسلح دید، بدون زحمت، می توان علاقمندان را به طور مستمر به داخل آسمان نما برده و آن ها را در معرض تجربه رصد آسمان شب قرار داد.
در این راستا رصدخانه تفت، آسمان نمایی با قابلیت رؤیت ستاره هاو دیگر اجرام سماوی به منظور آموزش های مقدماتی و تخصصی به دانش آموزان، دانشجویان و عموم مردم دایر کرده است.
گنبد این آسمان نما، سازه‌ای کروی شکل است. سطح داخلی این گنبد، محیط را برای نمایش تصویر آسمان‌نما ایجاد میکند و گنبدی بودن آن، امکان ایجاد تصور قرارگیری زیر آسمان واقعی را برای بینندگان فراهم می‌آورد.
قلب تاسیسات آسمان‌نما، دستگاه آسمان نمای دیجیتال است. این دستگاه به وسیله کامپیوتر و نرم افزار‌های شبیه‌ساز آسمان، منظره واقعی آسمان را ساخته، تصویری کروی را آماده و با استفاده از پروژکتور‌های ویژه، آن را بر روی صفحه نمایش داخلی آسمان نما می‌اندازد.
نرم افزار اصلی استفاده شده دراین آسمان نما، NightShade است که با کمک آن می توان اجرام آسمانی بسیار زیادی از جمله ستارگان، خورشید و دیگر اعضای سامانه خورشیدی، اجرام اعماق آسمان مثل سحابی ها، کهکشان ها و ... را بر روی سطح داخلی گنبد نمایش داده و وضعیت آن ها را در زمان ها و مکان های مختلف بررسی کرد.
